Meet Up | Wat is de maatschappelijke impact van AI?

De Koppelkerk organiseert een discussieavond naar aanleiding van de VPRO Tegenlicht documentaire ‘Weerbare democratie’. Artificial Intelligence neemt zijn intrede in steeds meer facetten van samenleving. Dat leidt tot de vraag wat dit betekent voor de toekomst van onze democratie.

Bij ‘digitalisering van de samenleving’ kunnen er vele uiteenlopende gedachten opkomen. Bijvoorbeeld: in hoeverre worden denkbeelden gemanipuleerd door algoritmes? Weet de overheid digitale middelen op een betrouwbare manier in te zetten? Een heel andere vraag is: kunnen mensen nog smartphone-vrij meedoen in de maatschappij? Of: wat doet digitale communicatie met een oud begrip als het ‘briefgeheim’? En: als democratie mensenwerk is – wat betekent AI dan voor de democratie?

Burgerschap in een digitale wereld

Een groot deel van sociale contacten vinden online plaats. Veel kennis wordt digitaal uitgewisseld; het kritisch gesprek aan tafel maakt plaats voor roepen op sociale media – waar algoritmes de dienst uitmaken. Intussen valt er niet meer te ontkomen aan de inzet van AI: ook als men er zelf niet voor kiest, dan zal elke opdracht in welke zoekmachine dan ook een door AI gegenereerd antwoord opleveren. Tijdens deze Meet Up willen verschillende sprekers onderzoeken hoe mensen tegenwicht kunnen bieden. Samen met de bezoekers gaan zij op zoek naar vaardigheden als: elkaar bewust opzoeken; luisteren zonder direct een oordeel te vellen; twijfel toelaten in plaats van pasklare antwoorden eisen. Deze bedachtzaamheid is nodig voor goed geïnformeerd burgerschap, en daarmee een gezonde democratie. Dat de democratie geen vanzelfsprekendheid is, wordt steeds duidelijker. Een democratie bouwen en onderhouden vergt inzet en alertheid. Is men daar bewust mee bezig - of wordt de democratie kind van de rekening van het gemak van algoritmes?

Verkiezingen

Na de verkiezing van volksvertegenwoordigers in de Tweede Kamer volgen in maart 2026 alweer de gemeenteraadsverkiezingen. Verkiezingen worden vaak gezien als één van de pijlers van de democratie, of zelfs ‘het feestje van de democratie’, waarbij burgers hun stem mogen uitbrengen. Tijdens deze Meet Up bespreken de deelnemers vragen als: hoe komen mensen bij een keuze die recht doet aan hun wensen en wereldbeeld? Hoe betrouwbaar is de informatievoorziening en zijn burgers wel in staat om weloverwogen te kiezen? En als dat dan is gelukt – hoe kan men dan nagaan of een stem ook na de verkiezingen wordt gerespecteerd? Het wantrouwen is groot; denk aan de borden met ‘geleuf i’j t allemaol nog?’ langs de kant van de weg. Als het wederzijds vertrouwen is aangetast, past de huidige vorm van democratie nog bij de maatschappij van vandaag? Heeft digitalisering werkelijke impact gehad op de verkiezingsuitslag?

Een complex thema

Het is heel ambitieus om deze thema’s en prangende vragen in één avond te willen bespreken. Het streven is om gezamenlijk handvatten te vinden die het mogelijk maken bewust met de zin en onzin van digitale middelen om te kunnen gaan; als opstap naar meer kennis van en inzicht in een rap veranderende wereld.

Gasten

De moderatie van deze MeetUp is in handen van Inou Heideman. Zij werkt bij Prange in Winterswijk en zet zich in voor Femme Tech Achterhoek, een stichting die zich inzet voor gendergelijkheid in de technische sector in de regio. Inou was spreker tijdens de vorige Meet Up.

Daarnaast neemt Hans Alberse, (voormalig bestuurder en burgemeester van Oude IJsselstreek) deel aan de MeetUP. Hij is betrokken bij Versterking Lokale Democratie.

Derde ‘spreker’ is een chatbot. Hoewel we de nadelen van AI onderkennen willen we toch graag via deze chatbot laten zien hoe de praktijk kan werken.

Iedereen is uitgenodigd om mee te praten. De Meet Up is gratis toegankelijk, maar het helpt in de voorbereiding wanneer deelnemers zich via de website van de Koppelkerk aanmelden.

NB: deze Meet Up is de tweede in een serie van 2. In deel 1 hebben we gepraat over AI en het energieverbruik. Het verslag hiervan is te vinden op de site van de koppelkerk. Klik op de link!